Trasa - Radzymin-Paplin-Starawieś-Węgrów-Siedlce-Sucha-Radzymin.

W sobotę 9 maja odbyła się jednodniowa wycieczka „szlakiem pałaców i dworów szlacheckich wschodniego Mazowsza”.

Podróż rozpoczęła się od odwiedzenia malowniczego modrzewiowego dworu w Paplinie. W 1995 r. dwór kupiła rodzina Toczyłowskich, z wielkim pietyzmem przywracająca zabytkowi dawną świetność. Dwór otoczony jest parkiem z końca XVIII w, niewielkim lecz wyjątkowo dobrze zachowanym. Dęby, jesiony, lipy otaczają dwa niewielkie stawy i trawiaste polany, tworząc malowniczą krajobrazową kompozycję. Pani Janina Toczyłowska właścicielka paplińskiego dworu podczas spaceru po posiadłości opowiadała nam historię dworu. Podkreślała, że jeśli powierzona została jej przez los piecza nad tym przepięknym zakątkiem ziemi, to trzeba dołożyć wszelkich starań, by nie zburzyć jego naturalnego i historycznego charakteru. Dlatego tyle włożono starań o to, by w 94% zniszczony w latach PRL-u dwór odzyskał swoją barokową świetność. Tak stało się dzięki ogromnemu zaangażowaniu w to dzieło pani Janiny i jej syna, dzięki idei, która powstała w umyśle tego niezwykłego człowieka u kresu jego krótkiego życia, a z miłością kontynuowana przez panią Janinę.
Otwarte drzwi nie zawsze symbolizują otwarte serce, tu zaś w paplińskim dworze na pewno za bramą wjazdową można znaleźć serdeczną gościnność – za co pani Janinie Toczyłowskiej serdecznie dziękujemy.

Kolejnym etapem podróży był neogotycki pałac w Starejwsi, będący świadkiem kilku wieków historii. W 1664 roku niesławnie zapisany w historii Polski - książę Bogusław Radziwiłł, sprzedał całą włość podskarbiemu wielkiemu koronnemu, Janowi Kazimierzowi Krasińskiemu herbu Ślepowron. Przez okres władania tego rodu miejscowość nosiła nazwę Krasny Dwór, Po Krasińskich pałac należał do rodziny Świdzińskich (1762), Łubieńskich, Jezierskich, Golicynów(1840), ponownie Krasińskich(1879), Gerliczów i znowu Radziwiłłów(1905). Następnie pałac zdewastowany i ograbiony przez wojska sowieckie w 1944 r. użytkowany był po wojnie przez różne instytucje państwowe, po czym opuszczony i pozostawiony w ruinie. Na szczęście w 1966 r. zarząd nad pałacem przejął Narodowy bank Polski. Renowacja zespołu i jego adaptacja w latach 1972-1979 przywróciły pałacowi dawną świetność. Obecnie mieści się tu Ośrodek Szkoleniowy NBP.

Kolejny przystanek wycieczki to pałac w Siedlcach. W roku 1762 księżna Aleksandra Ogińska córka Michała Czartoryskiego, wybrała Siedlce jako siedzibę swojego dworu. Od tego momentu następuje rozwój miasta, którego ozdobą stają się budowle reprezentacyjne fundowane przez księżnę: ratusz, kościół i pałac projektu znanego architekta Stanisława Zawadzkiego, który ukończył budowę rezydencji w 1782 r. W tym też roku Siedlce odwiedził król Stanisław August Poniatowski, wspaniale fetowany przez księżnę Aleksandrę. Obecny układ wnętrz pałacu uległ zniekształceniu w stosunku do pierwowzoru poprzez przeróbki dostosowujące go do funkcji urzędowych. Park znajdujący się nieopodal, nazwany Aleksandrią od imienia księżnej Ogińskiej pochodzi z 1768 r. Został on urządzony według najmodniejszych w tamtej epoce wzorów angielskich.

Ostatnim etapem wycieczki był dwór w Suchej, zbudowany w 1743 r. na planie prostokąta. Nad wejściem do dworu widnieje herb Dołęga i dewiza łacińska "Sub veteri tectu sed parentali"( „Pod starą lecz rodzimą strzechą”.) W ciągu całej swojej historii dwór należał do rodziny Cieszkowskich herbu Dołęga. We dworze w 1814 r. urodził się znany filozof August Cieszkowski, a w okresie międzywojennym bywał tu filozof i estetyk Władysław Tatarkiewicz, który po II wojnie światowej bezskutecznie apelował o ratunek dla niszczejącego z każdym rokiem dworu, przejętego w 1946 r. przez spółdzielnię rolniczą. Od nieuchronnej zagłady wybawił zabytek profesor Marek Kwiatkowski, który w 1988 odkupił dwór i rozpoczął jego renowację. Nie poprzestał na odnowieniu zabytku, który udostępnił zwiedzającym, ale także rozszerzył swoją działalność ściągając unikalne okazy budownictwa i tworząc muzeum architektury drewnianej (karczma, plebania, dworek miejski, chałupy chłopskie). Z dawnego parku krajobrazowego niewiele zostało, ale umożliwiono nam tu zorganizowanie ogniska z pieczeniem kiełbasek dla wszystkich uczestników wycieczki.